Zou er zo iets bestaan als een Puberiaans-Nederlands woordenboek? Misschien moet ik dat eens aan Google vragen. Volgens mij wijken sommige definities uit dat woordenboek behoorlijk af van die in de Van Dale. Met Puberiaans bedoel ik geen straattaal of andere ‘hippe’ definities die de jeugd van nu bezigt, maar woorden die ik als MUP (Moeder Uit de Prehistorie) dagelijks spreek, maar die, als mijn puber dezelfde woorden gebruikt, iets heel anders lijken te betekenen.
Neem bijvoorbeeld het voorzetsel *in*. Van Dale benoemt dit als ‘binnen de ruimte van’ terwijl het in het Puberiaans ook onder andere ‘op’, ‘naast’, ‘onder’, ‘achter’ of zelfs ‘in de buurt van’ kan betekenen. Hetzelfde geldt voor andere voorzetsels zoals op, onder, naast, voor, achter en tussen. Het duidelijkst zie ik dat aan de plaats waar de puber haar was deponeert en waar ze de vuile vaat neerzet.
Dit geldt niet alleen voor voorzetsels! De tijden wijken in het Puberiaans ook vaak af van Van Dale. *Nu* bijvoorbeeld, als in ‘Kun je nu even komen?’ kan inderdaad betekenen ‘op dit ogenblik’, maar het kan ook ‘op een niet nader gespecificeerd tijdstip in de toekomst’ betekenen. Hetzelfde geldt voor *zo*. Het kan zijn dat de puber datgene wat je hem *zo* vraagt te doen ook daadwerkelijk ‘over een ogenblik’, zoals Van Dale het definieert, uitvoert, maar *zo* kan in het Puberiaans ook dezelfde betekenis hebben als *nu*: ‘op een niet nader gespecificeerd tijdstip in de toekomst’. Op welk moment de puber de taak zal uitvoeren is voor deze MUP vaak een raadsel. Ook andere vormen van tijden wijken af. Als ik *vroeg* opsta, dan ben ik rond 06:30 uur uit de veren. Als mijn puber *vroeg* uit bed is, dan is ze voor 12:00 uur beneden. Als ik *laat* naar bed ga, begint de uitgaansavond van mijn puber pas. Gaat mijn puber *laat* naar bed, is dat in mijn vocabulaire *extreem vroeg*.
Klanken kunnen woorden een hele andere betekenis geven in het Puberiaans. Als *ja* gewoon op redelijk neutrale wijze, in één lettergreep uitgesproken wordt door mijn puber geeft het meestal de bevestiging weer die wij ook aan het woord *ja* geven. Wordt het op een geïrriteerde manier uitgesproken met meer dan één lettergreep en klinkt het meer als ‘ja-haa’ dan betekent het ongeveer iets als ‘Ik heb je gehoord MUP, nou stop met zeuren!’ Dat ook het woord *mam* of *mama* vele betekenissen heeft, al naar gelang de klank die de puber maakt bij het uitspreken van dat woord, zal geen enkele moeder verbazen. Sommige *mama’s* kosten me gegarandeerd tijd of geld, andere juist niet. Ik denk dat iedere MUP het verschil wel kent.
Welke woorden hebben voor jouw puber een hele andere betekenis dan voor jou? Laat het me weten! Misschien lukt het om ze allemaal te verzamelen en kan ik ooit een Puberiaans woordenboek samenstellen. Ik kan het eens voorleggen aan de firma Van Dale!
Liefs, Kaat