Sinds 2008 is 15 oktober ‘Wereld Handenwasdag’. Unicef heeft deze dag in het leven geroepen om aandacht te vragen voor het belang van handen wassen met zeep als middel om verspreiding van ziektes en virussen te voorkomen. Ik heb er nooit zo bij stilgestaan dat handen wassen in sommige landen niet vanzelfsprekend is. Gelukkig zijn er organisaties zoals Unicef die hier aandacht voor hebben en ervoor zorgen ook daar handen wassen flink gepromoot wordt zodat in die landen waar slechte hygiënische omstandigheden zijn, de mensen vaker hun handen wassen en ziektes en virussen minder kans krijgen.
Tijdens mijn opleiding, ergens in de vorige eeuw, ging ik met een studiegenootje mee naar huis. Na een reis met de trein en de bus kwamen we bij haar thuis. Haar moeder verwelkomde ons met een “Handen wassen, eerst alle viezigheid van de trein en de bus van jullie handen wassen!” Ik vond dat toen best raar. Niet het handen wassen op zich, maar wel dat het als eerste moest voor we iets anders mochten aanraken. Vlak na de start van de coronacrisis dacht ik hier weer aan terug. Zo gek was die moeder niet!
Sinds corona heb ik altijd desinfectiegel in mijn handtas. Als ik het sanitair ergens te vies vind om aan te raken kan ik mijn handen daarmee reinigen. Ook heb ik een paar mondkapjes in mijn tas zitten, je weet nooit wanneer je er één nodig hebt. Laatst was ik op het kerkhof plantjes op het graf van mijn schoonouders aan het zetten. De grafsteen zat onder de modder, alleen water er overheen gieten zette geen zoden aan de dijk. Een mondkapje bracht uitkomst: de grafsteen is een stuk schoner! Mijn handen kon ik gelukkig bij het kraantje wassen, met die modder had handgel weinig uitgehaald.
Ik moet eerlijk bekennen: voor corona waste ik mijn handen veel minder dan nu. Niet dat ik dat niet wilde, maar ik dacht er niet altijd aan. Zeker niet als ik niks gedaan had waar mijn handen zichtbaar vies van werden. Ook waste ik vaak alleen met water, dat vond ik al schoon. Nu was ik mijn handen veel vaker, met zeep. Voor handen wassen kun je het beste gewone zeep gebruiken, want antibacteriële zeep doodt ook de goede bacteriën en die wil je niet kwijt. Alleen in situaties waar het immuunsysteem van de mensen verzwakt is, zoals in zorginstellingen en ziekenhuizen kun je beter wel met desinfecterende zeep wassen.
Als je handen niet zichtbaar vul zijn, of als je geen water en zeep in de buurt hebt kun je je handen schoonmaken met handgel. Volgens het RIVM moet je je handen onder andere wassen als ze vuil zijn; voor het bereiden van eten; na toiletbezoek; na hoesten en niezen in de handen (daarom moet je in je elleboog hoesten en niesen) en na schoonmaken (ook na gebruik van een vaatdoekje). Het valt me op dat lang niet iedereen zijn handen wast bij deze gelegenheden, zelfs niet na het toiletbezoek. Uit een test van een aantal Amerikaanse universiteiten blijkt dat sommige mensen pas geneigd zijn om na hun plaspauze hun handen te wassen als ze hieraan herinnerd worden. Misschien dat de posters met handenwasinstructies hierbij helpen, maar voor de zekerheid kunnen we ook vrolijke bordjes ophangen in onze toiletten met de aloude tekst: ‘Na het plassen, handen wassen!’